Het was een razend spannende kiesstrijd tussen burgemeester Lieven Dehandschutter (N-VA) en uitdager Conner Rousseau (Vooruit) in Sint-Niklaas. Na een felle campagne, zowel in de media als op het terrein, was het oordeel gisteren aan de Sint-Niklase kiezer. Rousseau en Vooruit haalden verschroeiend uit, maar zagen ook hoe de uitslag per geteld bureau meer en meer in het voordeel van bestuurspartij N-VA verschoof. De partij mag, als grootste, daardoor voor de derde legislatuur op rij de burgemeester leveren. Al moet een coalitie met Vooruit, de twee partijen hebben samen een meerderheid, wel nog gevormd raken. Het is net daar dat het schoentje knelt.
De nek-aan-nekrace tussen Dehandschutter en Rousseau werd beslecht in het voordeel van die eerste, maar vanaf vandaag heeft de huidige burgemeester wel maar twee weken de tijd om een coalitie op de been te brengen met Vooruit. Dat komt door de nieuwe kieswetgeving, die voorziet in een cascaderegeling rond het initiatiefrecht. Na 28 oktober zou dat recht naar Conner Rousseau gaan. De twee aartsrivalen moeten samen aan tafel, want er zijn geen andere werkbare opties. Maar waar veel politici de dag na de verkiezingen politicus/politica genoeg zijn om de grove campagnetaal te vergeten, ligt dat in Sint-Niklaas wat anders. Daar boterde het al langer niet tussen de ervaren Dehandschutter en hemelbestormer Rousseau. Ook de toekomstplannen voor Sint-Niklaas zullen moeilijk verzoenbaar zijn.
ALLES OF NIETS
Toch zijn beide partijen tot elkaar veroordeeld, met als lichtpunt voor N-VA en Dehandschutter het feit dat Conner Rousseau enkel zijn gemeenteraadszetel zal opnemen. Hij wordt geen schepen onder een andere burgemeester, dat is evident en werd door hem ook meermaals bevestigd. De poppetjes kunnen vervangen worden, maar dat maakt de ideeën nog niet gelijkgestemd. “Bij Vooruit is alles meer, meer, meer… Terwijl wij net van alles minder willen!”, laat een N-VA-bron weten.
Het onderhandelen begint wel spoedig. Een bron bij N-VA vermoedt dat de partijen vanaf morgen rond tafel gaan. Echter is dat niet zeker. “We zullen alleszins meerdere malen bijeen moeten komen de komende weken om de neuzen in dezelfde richting te krijgen. Ook zal de burgemeester met alle fractievoorzitters van de gemeenteraad samen zitten voor een gedachtewisseling”, laat Tchantra Van De Walle (N-VA) weten. Steve Vonck (Vooruit) communiceert dan weer dat bij Vooruit alles nog duidelijk moet besproken worden. De interne rollen en strategie worden er later scherp gesteld. Ook op de vraag of Conner Rousseau actief deel zal nemen aan de onderhandelingen, werd afwachtend geantwoord. Vonck stelt wel heel helder: “Het wordt sowieso geven en nemen. Bij N-VA zal er genoeg besef zijn dat dit verhaal hét verhaal moet worden.” Vonck is alvast bereid zijn verantwoordelijkheid te nemen, als men hem dat vraagt.
Bij N-VA zal er genoeg besef zijn dat dit verhaal hét verhaal moet worden.
Steve Vonck (Vooruit)
Met 26 zetels op een totaal van 43 in de gemeenteraad, kan een coalitie met Vooruit en N-VA met een overtuigende meerderheid van start gaan in december. Toch viel de opkomst ook in Sint-Niklaas fel tegen. Meer dan 20 000 kiesgerechtigde Sint-Niklazenaren bleven thuis, wat zorgde voor een opkomst van slechts 62,1%. N-VA verloor zelfs meer dan 4500 stemmen. Dat zorgt voor een wrange nasmaak bij heel wat partijen, vooral bij de verliezers.
EN WAT MET DE REST?
Aanvankelijk werd ook Filip Brusselmans (Vlaams Belang) een grote rol toegeschreven, maar de partij zag het afschaffen van de opkomstplicht in haar nadeel spelen. Desalniettemin behoren ze, samen met de socialisten en ook nog de neocommunisten van PVDA, tot de drie stijgers in Sint-Niklaas. Eén doelstelling is dus behaald: de partij gaat erop vooruit, van 7 naar 9 zetels. Maar er blijft een wrange nasmaak hangen: “Het is dubbel, we hadden graag het voorakkoord tussen N-VA en Vooruit gebroken en dat is niet gelukt. Het was aan ons, politici, om de mensen uit hun kot te halen.” Brusselmans maakt wel nog duidelijk dat N-VA een bestuur met Vlaams Belang zou moeten overwegen, in plaats van vast te houden aan “het eerder genoemde voorakkoord”.
Cd&v verliest twee zetels. Dat is een resultaat waar rekening mee werd gehouden, maar men hoopte op meer, stelt duo-lijsttrekker Sara Weemaes, zelf voor het eerst verkozen als gemeenteraadslid: “Maar we vinden het jammer dat we opnieuw aan de zijlijn blijven staan. Dat twee partijen een meerderheid vormen, is een verrassing. Toch zullen we onder de mensen blijven komen. Ikzelf ben blij dat ik me de komende jaren extra kan inzetten voor jongeren en vrouwenrechten.” Weemaes klaagt ook het afschaffen van de opkomstplicht aan, ook al legt het haar partij globaal geen windeieren: “We hebben ons stinkende best gedaan om mensen te mobiliseren en te overtuigen van ons verbindend verhaal. Jammer genoeg bleven, zoals ik gedacht had, heel wat kiezers thuis.” Kristof Van Gansen, de eigenlijke nummer één, behaalde wel een sterke score qua voorkeurstemmen. De vraag is of hij z’n batterijen nog kan opladen voor wéér zes jaar vechten tegen windmolens, in oppositie.
Bij Groen, die hun gemeenteraadszetels zagen gehalveerd, zeggen ze dat het “vreemde verkiezingen” zijn geweest: “Veel groene kiezers hebben strategisch op Conner gestemd, we zaten in een moeilijk parket. De realiteit is dat N-VA en Vooruit er een tweestrijd van hebben gemaakt, waar geen ruimte was voor een derde”, laten enkele kopstukken optekenen. Kopman Aster Baeck voegt daar nog aan toe dat de vorige coalitie een hechte ploeg was: “We waren het er met z’n allen over eens dat deze bestuursploeg de meest hechte was in jaren! Deze uitslag doet pijn, na al het harde werk.” Daarnaast grijpt ook hij zelf naast een schepenambt, nu zijn partij niet meer nodig is in het bestuur: “Postjes zijn gelukkig nooit een doelstelling op zich, maar wel een heel belangrijk middel.” Bij Groen verliezen anciens Wout De Meester en Mia Mortier hun zitje in de gemeenteraad.
Deze uitslag doet pijn, na al het harde werk.
Aster Baeck (Groen)
PVDA-gemeenteraadslid Chris Wauman blijft eenzaam en alleen, voor zijn partij, in de gemeenteraad zetelen. Toch zal hij van onderuit met de partij invloed blijven uitoefenen, maakt hij duidelijk: “Onze thema’s blijven betaalbaar wonen, openbaar vervoer en welzijn: we gaan hier stevig op werken binnen én buiten de gemeenteraad.” PVDA verloor overal stemmen doordat hun doelgroep vermoedelijk het meest thuisbleef, zijnde jongeren, kortgeschoolden en mensen met een laag inkomen. “We hebben dat onderschat en niet voldoende geanticipeerd, maar tegelijk kun je je afvragen hoeveel dit bestuur waard is…” Wauman refereert aan het feit dat een bestuur met N-VA en Vooruit slechts 1/3 van de Sint-Niklase kiesgerechtigden zal representeren: “Het systeem Imperiali vasthouden voor de zetelverdeling, terwijl de opkomstplicht is afgeschaft… Dat is gewoon te zot voor woorden!” Het systeem dat gebruikt wordt om gemeenteraadszetels te verdelen zorgt er inderdaad voor dat de grootste partijen bevoordeeld worden, met als doel de bestuurskracht in gemeenten te verhogen, maar is dat nu nog correct, met zulke lage opkomst?
Tot slot zijn er nog de liberalen. Liberaal Sint-Niklaas werd weggestemd en houdt van haar twee zetels in de gemeenteraad niks meer over. Een teleurgestelde Vince Van Nuffel reageert: “Dit is een afstraffing voor de voorbije zes jaar, terwijl dat het harde werk absoluut niet weerspiegelt.” De peilingen, die achteraf altijd de vuilbak in mogen, voorspelden al weinig goeds voor de blauwe garde, maar de drive bleef aanwezig: “We hebben een mooie campagne gevoerd, ook Ine (Somers, red.) blijft geloven in dit verhaal, maar is zeker aangedaan. We laten dit eerst bezinken en daarna gaan we vol aan de slag!” Oppositie voeren zonder een gemeenteraadszetel zal echter geen sinecure zijn…
CONCLUSIE
Het zijn niet allemaal winnaars in Sint-Niklaas! Vertrouwde gezichten zullen uit de gemeenteraad verdwijnen, nieuwe namen zullen hun stempel proberen drukken. Uitkijken naar wat de komende weken aan onderhandeling zullen brengen voor een nieuw stadsbestuur in Sint-Niklaas… Binnen uiterlijk een maand zou er een gezamenlijke akte van voordracht voor schepenen moeten ingediend worden. Daarna gaat het initiatiefrecht naar de derde grootste partij.